O asertywności, która może uratować Twoje plany

Na przeczytanie tego wpisu wystarczą Ci 4 minuty ?

Wyobraź sobie sytuację, w której chcesz zrealizować swoje plany/cele/spełnić marzenie, a ktoś usiłuje wymusić na Tobie byś zmieniła je dla realizacji jego planów. W przypadku scenariusza, w którym uległabyś drugiej stronie prawdopodobnie czułabyś się potem wykorzystana, natomiast gdybyś odpowiedziała złością, zrodziłoby to najpewniej poczucie winy, a w przyszłości spowodowałoby zgodę na coś, na co nie chciałabyś się zgodzić.

Jak zatem reagować w sytuacji, kiedy ktoś chce zmusić Cie do zmiany planów albo do działania, którego nie chcesz podjąć? Odpowiedzią jest asertywność, która daje poczucie komfortu psychicznego i pozwoli Ci chronić Twoje plany.. Asertywność to sztuka wyrażania naszych uczuć, myśli i życzeń oraz dbania o przestrzeganie należnych nam praw – bez naruszania praw innych osób. Nie jest cechą charakteru, lecz umiejętnością, którą można nabyć, nauczyć się jej. A warto, bo będąc osobą asertywną o wiele łatwiej jest osiągać zamierzone cele. Zachowanie asertywne pomaga uzyskać to, czego chcesz, ale nie kosztem innych ludzi.

obrazek - o asertywności

Portret osoby asertywnej

Podejmijmy próbę sportretowania osoby asertywnej, po to by ułatwić Ci rozpoznanie czym asertywność się objawia. Zaczynając od języka ciała osoby asertywnej można stwierdzić, że jej głos jest spokojny, neutralny, utrzymuje kontakt wzrokowy, zachowuje otwartą postawę, a język ciała jest spójny ze sposobem mówienia. Charakterystyczne dla niej jest to, że potrafi i chce słuchać, stara się zrozumieć. Traktuje ludzi z szacunkiem. Jest zorientowana na szukanie rozwiązań. Potrafi wyjaśnić czego chce. Jest konkretna i bezpośrednia, ale nie obcesowa. Potrafi obstawać przy swoim I odważnie prezentuje swoje poglądy.

Do czego przyda Ci się asertywność?

▪  do chronienia siebie w kontaktach z innymi,
▪  do jasnego wyrażania swoich opinii,
▪  do właściwego przyjmowania krytyki,
▪  do ochrony siebie przed próbami manipulowania,
▪  do radzenia sobie z poczuciem krzywdy i winy,
▪  a także do radzenia sobie z własną złością

Jeśli chcesz wprowadzić do swoich wypowiedzi zwroty charakterystyczne dla osoby asertywnej to skorzystaj z m.in.:

Wróćmy do sytuacji rozpoczynającej wpis, by wyposażyć Cię w techniki, którymi będziesz mógł odmówić w sposób asertywny.

ASERTYWNA ODMOWA

Zacznijmy od asertywnej odmowy, która jest krótkim zdaniem, w którym pojawia się słowo NIE, ewentualne krótkie uzasadnienie odmowy oraz wyrażenie chęci podtrzymania kontaktu

Np. Nie, nie pojadę z Tobą do Warszawy w ten weekend, ten czas mam już zaplanowany. (Rozumiem, że to jest ważne dla Ciebie i gdyby nie moje wcześniejsze plany chętnie bym Ci towarzyszyła).

ZDARTA PŁYTA

W przypadku kiedy „asertywna odmowa” nie przynosi spodziewanego efektu, a Ty chcesz powiedzieć „nie” lub wytyczyć granicę w rozmowie pamiętaj, że możesz zastosować metodę „zdartej płyty”. Polega ona na konsekwentnym powtarzaniu asertywnej odmowy aż do uzyskania pożądanego skutku. Nie dodawaj kolejnych uzasadnień, ani nie tłumacz się ze swojego postępowania, lecz powtórz tę samą treść w sposób spokojny i stanowczy.

NIC DO UKRYCIA

Rozbudowanie tej techniki o dodatkowe zdanie zalecamy Ci w przypadku, gdy ktoś stosuje wobec Ciebie szantaż emocjonalny (np. „ja bym dla Ciebie to zrobił”, „ja Tobie zawsze pomagam”, „a pamiętasz, że w zeszłym miesiącu Ci pomogłem”, „prawdziwi kumple tak nie postępują”). Aby pokazać, że słyszymy to, co mówi do nas rozmówca, a jednocześnie być konsekwentnym w obronie własnych interesów warto swoją odmowę uzupełnić o zdania zmiękczające np.: „pamiętam, co dla mnie zrobiłeś i jestem Ci wdzięczny, ale dziś nie mogę się zgodzić na Twoja prośbę”, „też staram Ci się pomagać, ale tym razem mam inne ważne dla mnie plany”, „rozumiem, że to dla Ciebie kłopot, ale moja odpowiedź to NIE”. Proponowana technika znana jest pod nazwą „nic do ukrycia”.

CHWILA NA ODDECH

W przypadku gdy odczuwasz potrzebę udzielenia natychmiastowej odpowiedzi, ale wiesz, że mógłbyś potem żałować podjętego zobowiązania, pozwól sobie na uświadomienie tego jakie są Twoje potrzeby, jakie masz możliwości, dając sobie na to chwilę czasu. Jak to zrobić w praktyce? Całkiem prosto gdy znasz technikę „chwila na oddech”.

Przykładowe wypowiedzi to:

  • „Chwilka… pozwól mi się zastanowić.”
  • „Nie wiedziałam o tym wcześniej, daj mi minutkę na zebranie myśli.”

Praktyka czyni mistrza, zatem zachęcam do przemyślenia jakie jeszcze wypowiedzi dadzą Ci chwilę na namysł i przećwiczenie ich na głos, by w chwili, gdy będziesz chciała je zastosować, pojawiły sięnaturalnie.

Anna Libera – Koordynator projektów w Focus on Results